Uniwersytety na rzecz pogranicza
Zakończenie
międzynarodowego projektu„Uniwersytety na
rzecz pogranicza”
W Collegium Maius Uniwersytetu Opolskiego odbyła się konferencja podsumowująca i zamykająca międzynarodowy projekt badawczy „Uniwersytety na rzecz pogranicza”. Partnerami projektu były: Katedra Slawistyki Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu i Instytut Slawistyki Uniwersytetu Opolskiego. Konferencję z udziałem ponad 50 gości prowadzili główni koordynatorzy projektu: ze strony czeskiej – doc. Ivana Dobrotová, ze strony polskiej – prof. Wojciech Chlebda, którzy wprowadzili słuchaczy w dzieje dwudziestoletniej już współpracy Katedry Slawistyki UP i Instytutu Slawistyki UO oraz w historię realizacji samego projektu. Następnie przedstawiono trzy główne osiągnięcia („kamienie milowe”) projektu:
- monografię
zbiorową „Pograniczność i pogranicza w perspektywie nauk społecznych i
humanistycznych”. Monografia
naświetla problematykę pogranicza z wielu stron: przedstawia różnice w
rozumieniu pogranicza w polskiej i czeskiej perspektywie oglądu oraz w ujęciach
różnych dyscyplin naukowych (politologii, socjologii, lingwistyki), przedstawia
sytuację językową na dzisiejszych pograniczach (Śląsk Cieszyński, Ziemia
Lubuska), prezentuje pogranicza kulturowe w kontekstach literackich, pokazuje
Internet jako pogranicze nowego typu, zaznajamia z działalnością Muzeum Śląska
Opolskiego jako miejsca dokumentującego wielokulturowość pogranicza.
- interaktywną mapę pogranicza polsko-czeskiego,
w której przygotowaniu brali udział studenci obu uniwersytetów. Mapa składa się
obecnie z 10 tras obejmujących ok. 100 punktów po obu stronach granicy
polsko-czeskiej. Każdy punkt to opis historii i dnia dzisiejszego (w językach
czeskim, polskim i rosyjskim) oraz fotografie najbardziej atrakcyjnych, a
częstokroć mało znanych miejsc pogranicza: mostów, jaskiń, cmentarzy,
sanktuariów, zakładów rzemieślniczych, dworców kolejowych itp. Mapa będzie
rozbudowywana przez najbliższe pięć lat; jest dostępna pod adresem www.dobratrasa.eu.
- trójjęzyczny (czesko-polsko-rosyjski i
polsko-czesko-rosyjski) „Słownik pogranicza”, który zawiera łącznie ok. 4500
jednostek zgrupowanych w pięciu działach tematycznych: „Dzieje pogranicza”,
„Geografia pogranicza”, „Zabytki pogranicza”, „Na szlakach pogranicza” i
„Ludzie pogranicza”.To pierwsze tego rodzaju przedsięwzięcie w leksykografii
polskiej i czeskiej, którego efekt może być przydatny studentom, turystom, tłumaczom.
Docelowo słownik obok swej wersji drukowanej uzyska też postać elektroniczną w
Internecie.
Wojciech
Chlebda